Ἐπιστολὴ τοῦ πλοιάρχου Γ. Ἀνδρούτσου πρὸς τοὺς προκρίτους τῶν Σπετσῶν σχετικὰ μὲ τὴν πολιορκία τοῦ Μεσολογγίου.
Το κοινοποιώ από δημοσίευση στο FB του Αγαμέμνωνα Τσελίκα (Agamemenon Tselikas) στις 8/4/2023, εντυπωσιασμένος από κάποια ιστορικά στοιχεία όσο και από το ύφος και ήθος της επιστολής.
- Το εθνολογικό και πολιτισμικό της ενδιαφέρον: Το καράβι ονομάζεται χαρακτηριστικά «Παγκρατίων» και δεν είναι τυχαίο: ΟΛΑ τα Σπετσιώτικα και τα Υδραίικα καράβια της εποχής είχαν αρχαιοελληνικά ονόματα. Αυτό είναι ακόμα εντυπωσιακότερο όταν τα εν λόγω νησιά είχαν επικοιστεί από Αρβανίτες.
- Το ιστορικό ενδιαφέρον για την διοικητική -ας πούμε- πλευρά της: οι λεπτομέρειες της επιχείρησης τις οποίες αναφέρει ο καπετάνιος προς την Κοινότητα -το Κοινόν των Σπετσών- σε σχέση με την αποστολή του. Πλήρης απόδοση λογαριασμού.
- Το φιλολογικό ενδιαφέρον για τη γλώσσα και το ύφος (αν και τα αρβανίτικα μιλιούνταν καθημερινά στις Σπέτσες, η επίσημη επιστολή είναι στα ελληνικά).
- Το αγωνιστικό πνεύμα που μεταδίδει: η συνεχής και επίμονη προσπάθεια να διατρήσουν τον αποκλεισμό από έξω προς τα μέσα. Το κόστος σε ζωές και υλικά μέσα είναι μεγάλο, εντούτοις, αυτοί συνεχίζουν να προσπαθούν με ακατάβλητο σθένος.
-Τέλος η αναφορά στην δεινή θέση των πολιορκημένων και η αναγγελία της εξόδου, ως έσχατο πλέον μέσο σωτηρίας. Ένας προάγγελος του δράματος το οποίο εμείς γνωρίζουμε εκ των υστέρων.
Ένα συνολικά εντυπωσιακό ιστορικό κειμήλιο!
Ευχαριστώ φιλόπατρη φίλο Πολύδωρο Ζέκκο (Polydoros Zekkos) για την ανάρτηση/share.
Η αρχική ανάρτηση του Α. Τσελίκα είναι εντός αγκυλών [ ] και εντός εισαγωγικών ( ) η ίδια η επιστολή του πλοιάρχου Γ. Ανδρούτσου (οι επισημάνσεις στην επιστολή είναι δικές μου) :
[Ἀγαπητοὶ φίλοι καὶ φίλες, Για τη μνήμη της Εξόδου του Μεσολογγίου μεταφέρω εδώ μια συνταρακτικὴ επιστολὴ του πλοιάρχου του σπετσιώτικου πλοίου «Παγκρατίων» προς τους προκρίτους των Σπετζών που γράφτηκε πέντε μέρες πρίν από την ηρωϊκή έξοδο. Δημοσιεύεται στον 18ο τόμο των Αρχείων της Ελληνικής Παλιγγενεσίας της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων που έκδόθηκε το 2000 με δική μου επιμέλεια.]
Ἐπιστολὴ τοῦ πλοιάρχου Γ. Ἀνδρούτσου πρὸς τοὺς προκρίτους τῶν Σπετσῶν σχετικὰ μὲ τὴν πολιορκία τοῦ Μεσολογγίου.
" Εὐγενέστατοι κύριοι πρόκριτοι.
Μὲ μεγάλην ἀνυπομονησίαν περιμένωμεν τὰ δύω πυρπολικά, τὰ ὁποῖα κατὰ τὴν ἐπιστολήν σας τῶν 26 τοῦ παρελθόντος μᾶς ἀναγγέλετε ὅτι ἔρχονται. Ἡ ἀνάγκη εἶναι πολλὰ κατεπείγουσα καὶ ἔπρεπε νὰ ἦναι φθασμένα.
Ἐκπλεύσαντες μὲ τὰ ὑπὸ τὴν ὁδηγίαν μας πλοῖα ἑνώθημεν μὲ τῶν ἀδελφῶν Ὑδραίων τὸν στόλον ἔξωθεν τῆς Κεφαλληνίας, ὁ δὲ ἐχθρικὸς συνιστάμενος ἀπὸ 57 φρεγάτες, κορβέτες καὶ βρίκια εὑρίσκετο παραπλέων ἔξω τοῦ Κάβο Πάππα. Τὴν ἀκόλουθον ἡμέραν αην Ἀπριλλίου συνγκεντρισμένοι καὶ οἱ δύω στόλοι ἀπεφασίσαμεν τὴν νύκτα νὰ προχωρήσωμεν εἰς Μισολόγκιον καὶ ἀπὸ ἕνα μπογάζι κείμενον κατὰ τὸ μέρος τῶν Πατρῶν νὰ ἠμπορέσωμεν νὰ εἰσάξωμεν ζωοτροφίας καὶ οὕτως ἐξακολουθήσομεν διευθυνόμενοι πρὸς τὸ ῥηθὲν μπογάζιον. Περὶ τὴν πρώτην τῆς νυκτὸς ἀντεκρούσθημεν μέ τινα ἐχθρικὰ πλοῖα. Ὁ κανονιοβολισμὸς ἐστάθη ἕως τὰς τρεῖς ὥρας χωρὶς καμμίαν βλάβην ἀφ’ ἑκατέρων τῶν μερῶν. Ἑπομένως πάλιν ἐξακολουθήσαμεν καὶ ἀποτυχόντες δι’ ἄγνοιαν τῆς θέσεως ἐβιάσθημεν νὰ γυρίσωμεν ἄπρακτοι. Ἐν τοσούτῳ ὁ κανονιοβολισμὸς καὶ πυροβολισμὸς ἦτον ἀδιάκοπος εἰς Μισολόγκιον. Τὴν ἀπκόλουθον ἡμέραν εἰς τὰς 10 ὥρας μεταξὺ Κάβο Πάππα καὶ Σκρόφες ἀρχήσαμεν πάλιν τὸν κανονιοβολισμὸν ἕως τὰς 12. Ὁ ἄνεμος πολλὰ γαληνιαῖος καὶ δὲν ἠμπορούσαμεν νὰ μεταχειροσθῶμεν πυρπολικόν, οὔτε βλάβην νὰ προξενήσωμεν τοῦ ἐχθροῦ. Τὸ ἑσπέρας στέλλομεν ὅλας τὰς βάρκας ἀρματομένας καὶ μὲ ζωοτροφίας ἀπὸ ἓν ἄλλο ποτάμη, ἀλλὰ τὰ ἐχθρικὰ πλοῖα καὶ αἱ βάρκαι κανονιέραι τὰς ἀντέκρουσαν καὶ τὰς ἔκαμαν νὰ γυρίσουν ἀπράκτους. Τὴν ἀκόλουθον ἡμέραν ἔξω ἀπὸ ταῖς Σκρόφες ἀρχίσαμεν πάλιν τὴν μάχην. Ὁ κανονιοβολισμὸς ἐστάθη φρικτός, πολλὰ πλησίον καὶ ἀδιάκοπος ἀπὸ τὴν αην ἕως τὰς 7. Τὰ πυρπολικὰ Πέτρου Σπαχὴ καὶ Ἰωάννου Καστελλιώτη ὥρμησαν μὲ ὅλην τὴν γενναιότητα, ἀλλ’ ἀπέτυχαν ἐξ αἰτίας τῆς γαλήνης, χωρὶς νὰ τὰ καύσουν. Κατηφανίσθησαν ὅμως, μάλιστα τὸ τοῦ Καστελιώτη ἀφανίσθη τόσον, ὥστε μὴ ὢν εἰς κατάστασιν πλέον διὰ πλεύσιμον βιαζόμεθα νὰ τὸ ἐξαποστείλωμεν συνδροφευμένον ἀπὸ τὸν πλοίαρχον Ἀδριανὸν Σάντου, διὰ νὰ ἐπιδιορθωθῇ, ἐπειδὴ καὶ ἐνταῦθα δὲν ἔχομεν τὰ ἀναγκαῖα. Συγχρόνως ἐκαύσαμεν καὶ ἕνα ὑδραϊκὸν χωρὶς ἔκβασιν. Ναῦτες μὅλον τοῦτο δὲν ἐπειράχθησαν.
Τὸ Μισολόγκιον εὑρίσκεται εἰς τὴν ἐσχάτην στενοχωρίαν. Ἔχει πέντε ἡμέρας σήμερον ἄσιτον. Ἄλογα, γαϊδάρους, τὰ πάντα τὰ ἐτελείωσεν. Ἐλπίδα διὰ νὰ εἰσέλθουν ἀπὸ κανὲν μέρος ζωοτροφίας δὲν ὑπάρχει. Ὅλα τὰ μπογάζια καὶ νησίδια τὰ ἔχουν καλὰ πιασμένα, ὥστε δὲν ἠμπορεῖ νὰ εἰσέλθῃ οὔτε μονόξυλον. Πρὸ δύο ἡμερῶν μερικὰ μονόξυλα παγαινάμενα μὲ ζωοτροφίας διὰ νὰ εἰσέλθουν ἀπὸ ἕν μυστικὸν μπογάζιον ἐπιάσθησαν, ἐχάθησαν οἱ ἄνθρωποι καὶ μόλις διασώθησαν ὀλίγοι τινές, οἱ ὁποῖοι μᾶς τὸ ἀνήγγειλαν. Ἡ ἀπόφασις ὅμως τῶν γενναίων Μισολογκιτῶν, καθὼς πληροφορούμεθα, εἶναι σήμερον ἢ αὔριον νὰ ἐξέλθουν ὁρμῶντες μὲ τὴν σπάθην ἀνὰ χεῖρας καὶ ὅσοι ἀποθάνουν, νὰ ἀποθάνουν ἐνδόξως καὶ ὑπὲρ Πατρίδος ἢ νὰ παραδοθοῦν.
Ἡμεῖς πρὸς τὸ παρὸν περιπλέωμεν ἑνωμένοι ἔξω ἀπὸ ταῖς Σκρόφες περιμένοντες τὰ δύω πυρπολικὰ διὰ νὰ δόσωμεν καὶ ἄλλην μάχην.
Τῇ 5 Ἀπριλίου 1826 ἔξω ἀπὸ ταῖς Σκρόφες, ἐκ τοῦ πλοίου «Παγκρατίωνος».
Ὁ πατριότι σας
Γ. Ἀνδρούτζου
Σφραγίδα: Η ΣΦΡΑΓΙC ΤΗC ΚΙΝΟΤΙ. ΤΗC ΝΗCΟΥ ΠΕΤΖΑΣ. 181[.].
Ἶσον ἀπαράλλάκτον τῷ προτοτύπῳ.
Πέτζες τῇ 9 Ἀπριλλίου 1826
Οἱ πρόκριτοι τῆς νήσου.
"
Ελληνική Επανάσταση, Ελληνική ιστορία, Ναυτοσύνη, Μεσολλόγγι